Γράφει η Χρύσα Λύκου
Φωτογράφηση: Αθανασία Ζήση
Ο Ερρίκος Ίψεν, είναι ένας απ’ τους μεγαλύτερους εισηγητές του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου, όχι μόνο για το έργο που μας άφησε, αλλά και για το ότι αυτό το έργο, το 2015 είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Στο αμφιθεατρικό θέατρο του Διθυράμβου στο Μαρούσι, η Έφη Νιχωρίτη, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στους «Βρικόλακες», τα φαντάσματα που περπατούν στη γη και στοιχειώνουν τη ζωή που ζούμε, με εκείνη που θέλουμε να ξεχάσουμε.
Όταν ο Ίψεν το 1881, έγραφε για τα φαινομενικά αληθινά ήθη, την κοινωνική υποκρισία και καταπίεση καθώς και για το θρησκευτικό αυταρχισμό, ίσως ήξερε ότι η μοίρα του ανθρώπου είναι προκαθορισμένη, ίσως ήξερε ότι ερχόμαστε στη γη, για να αγαπήσουμε και να μισήσουμε είδωλα, που κανείς ποτέ δε θα μάθει ποιος θεός ή άνθρωπος τα έπλασε.
Η κα. Άλβιγκ, έζησε για χρόνια την άνετη ζωή, δίνοντας σε αντάλλαγμα την προσωπική της αξιοπρέπεια, υπομένοντας έναν άντρα, ο οποίος πριν πεθάνει, τη σκότωσε δεκάδες φορές. Το τέλος του συζύγου της, θα θελήσει να σηματοδοτήσει με την ίδρυση ενός ορφανοτροφείου, επενδύοντας με αυτόν τον τρόπο, όλα τα χρήματα που δε θέλει να κληρονομήσει ο γιος της, απ’ τον πατέρα του. Η κα. Άλβιγκ, έχει την ψευδαίσθηση ότι με αυτόν τον τρόπο, κλείνει ο κύκλος μια ζωής που δε διάλεξε και που πίστεψε ότι θα καταφέρει να σβήσει.
Στη σκηνή βρίσκεται ο Τάσος Ράπτης, ο οποίος υποδύεται τον πάστορα Μάντερς, ο οποίος με τη δικαιοδοσία που του δίνει ο θεός που έφτιαξε στα μέτρα του, αποδεικνύει πόσο δειλοί είναι οι άνθρωποι όταν τους κλονίσεις το αξίωμα τους. Υποκριτής και ανθρωπάκος, παίζει με τις μαριονέτες του, με όλους εκείνους δηλαδή που έμαθαν να φοβούνται ένα θεό που συγχωρεί τους άπιστους και κατακεραυνώνει τους υπομονετικούς.
Ο γιός της κυρίας Άλβιγκ, Όσβαλτ, τον οποίο ενσαρκώνει ο Σάββας Πετρίδης, είναι το θύμα της περίτεχνης ζωής που του έπλασε η μητέρα του, και που γυρνώντας απ’ το Παρίσι, την πόλη του φωτός, πρέπει να ξεδιαλύνει τα σύννεφα της πραγματικότητας του. Η ζωή όμως δεν είναι πίνακας ζωγραφικής, δεν είναι λευκή μπογιά που το μαύρο το κάνει γκρι, και το γκρι σχεδόν άσπρο ξανά. Οι αμαρτίες γονέων, πληρώνονται με ζωές παιδιών που δε στάθηκαν εμπόδιο στη συνείδηση των πρώτων.
Ο Όσβαλτ βρίσκει την ελπίδα στην φιλόδοξη Ρεγγίνα, το ρόλο της οποίας ερμηνεύει η Αγγελική Γιαννοπούλου, και η οποία είναι ένα ακόμη θύμα των κοινωνικών περιορισμών, ψάχνοντας τον τρόπο που θα της εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή. Η Ρεγγίνα, είναι το πρόσωπο, πάνω στο οποίο καθρεφτίζεται η άσωτη ζωή του πεθαμένου συζύγου, και που στην ανάγκη των ανθρώπων να καλύψουν αμαρτίες παλιές, δε διστάζουν να σκεφτούν την εμπλοκή της σε καταστάσεις τραγικές, που η «ηθική κοινωνία», κάνει τα στραβά μάτια, επιτρέποντας εγκλήματα.
Τέλος, ο Έγκστραντ, τον οποίο εκπροσωπεί ο Γιώργος Μπιζμπιρούλιας, είναι ο άνθρωπος τον κατώτερων στρωμάτων, ο οποίος δε χάνει χρόνο να αρπάξει όποια ευκαιρία του δοθεί προκειμένου να αποκομίσει προσωπικά οφέλη.
Η ένταση της παράστασης, κορυφώνεται με τις ομολογουμένως εξαιρετικές μουσικές επιλογές της Δήμητρας Μαστορίδου, οι οποίες ηλεκτρίζουν τη σκοτεινή ατμόσφαιρα.
Οι «Βρικόλακες», ζουν ανάμεσα μας, ζωντανεύουν στις πιο μικρές χαραμάδες της ψυχής μας, βγάζοντας το πιο σκοτεινό φως. Ο ήλιος δεν έρχεται ποτέ ουσιαστικά να ζεστάνει το έργο του Ίψεν, δε καίει ποτέ το παρελθόν των ηρώων του. Κάθε είδους καταπίεση συνεχίζει να υπάρχει εκατοντάδες χρόνια μετά, κάνοντας τη ζωή μας ανυπόφορη, αναζητώντας αχτίνες που θα μας λυτρώσουν καίγοντας μας.
Το τέλος της παράστασης, μας βρήκε με την Έφη Νιχωρίτη, να μας εξηγεί γιατί το έργου του Ίψεν έχει να πει πολλά στη σημερινή κοινωνία.
Έφη Νιχωρίτη: Το έργο γράφτηκε το 1881, έχοντας μια θεματική που αφορά και τις μέρες μας. Οι «Βρικόλακες», που μέχρι και σήμερα μας στοιχειώνουν, έχουν να κάνουν με την κοινωνική υποκρισία και την ταύτιση της ηθικής με τη δημόσια γνώμη. Χρέος των ανθρώπων, είναι να τους πολεμάμε όπως μπορούμε. Στο έργο βέβαια, οι ήρωες, παρόλο που στο τέλος ο Ίψεν συμβολικά φέρνει το φώς, εκείνοι δεν το αντιλαμβάνονται. Το φώς της αλήθειας, είναι αμφίβολο αν θα σε φωτίσει μετά από τόσα χρόνια στο σκοτάδι. Αντίθετα μπορεί να σε κάψει! Η κα. Άλβιγκ ήθελε να εξαγνίσει κοινωνικά τον άντρα της, κάτι το οποίο ήταν ένα ψέμα, και που Ίψεν ουσιαστικά το καίει, καίγοντας το ίδρυμα που φτιάχτηκε στη μνήμη του. Είναι ένα εμβληματικό και κλασικό έργο. Τα θέματα που θίγει είναι πάρα πολλά, απ’ την αιμομιξία μέχρι την ευθανασία και την κοινωνική καταπίεση. Στη δική μας παράσταση, προτίμησα να δώσω προτεραιότητα, στη σύγκρουση του πάστορα Μάντερς και της κυρίας Άλβιγκ, παρουσιάζοντας δυο διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Η μια είναι η «σωτηριολογική», δηλαδή γεννιόμαστε αμαρτωλοί, περνάμε απ’ αυτόν τον κόσμο και τη σωτηρία τη γνωρίζουμε μετά θάνατον, και η άλλη είναι η ελευθερία του πνεύματος, της βούλησης και της χαράς της ζωής. Θεωρώ ότι η σύγκρουση αυτή είναι καίρια και γοητευτική, μιας και όσο ο άνθρωπος είναι αδύναμος και αναζητεί μια προστασία στο ύψιστο ον που ονομάζει θεό, τόσο θα τίθενται τέτοια ζητήματα .
Πληροφορίες: «Βρικόλακες» του Ερρίκου Ίψεν στο θέατρο Διθύραμβος, Λητούς 6, πλατεία Αγίας Λαύρας, Μαρούσι.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και κάθε Κυριακή στις 20:00.
Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ και 8 ευρώ (φοιτητικό, άνεργοι, πολύτεκνοι).
Διάρκεια παράστασης: 120 λεπτά.
Αποκλειστικές φωτογραφίες του MusicCorner από την παράσταση
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού γραπτού ή φωτογραφιών, χωρίς την άδεια του Music Corner…