The story behind the: «Tears in Heaven»… το τραγούδι του Eric Clapton που γράφτηκε μέσα στον απόλυτο πόνο…

Γράφει ο Παύλος Ζέρβας

Υπάρχουν τραγούδια που τα ακούμε, τα αγαπάμε, τα τραγουδάμε…
Και υπάρχουν και εκείνα που μοιάζουν να μη γράφτηκαν ποτέ για το ραδιόφωνο, γεννήθηκαν από έναν προσωπικό σεισμό και απλώς έτυχε να τα ακούσει όλος ο κόσμος.
Το “Tears in Heaven” του Eric Clapton ανήκει απόλυτα στη δεύτερη κατηγορία.

Είναι ένα τραγούδι που δεν γράφτηκε για να γίνει επιτυχία, ούτε για να ανέβει στα charts.
Γράφτηκε επειδή ένας πατέρας δεν είχε άλλον τρόπο να ανασάνει…

Η μέρα που άλλαξε τη ζωή του

20 Μαρτίου 1991.
Μια ημερομηνία που ο Clapton δεν ξέχασε ποτέ.
Ο τετράχρονος γιος του, ο μικρός Conor, σκοτώθηκε πέφτοντας από το παράθυρο ενός διαμερίσματος στη Νέα Υόρκη. Ένα ατύχημα που συνέβη μέσα σε δευτερόλεπτα και διέλυσε μια ζωή ολόκληρη.

Ο Clapton, που εκείνη την εποχή προσπαθούσε ήδη να ξαναχτίσει τον εαυτό του μετά από χρόνια εξαρτήσεων, κλείστηκε στον εαυτό του. Για μήνες δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει για αυτό.
Η μουσική ήταν το μόνο μέρος όπου μπορούσε να στρέψει το βλέμμα χωρίς να καταρρεύσει.

Το ξεκίνημα ενός τραγουδιού που δεν έπρεπε καν να υπάρξει

Η πρώτη μορφή του “Tears in Heaven” γεννήθηκε όταν ο Clapton ανέλαβε τη μουσική για την ταινία Rush (1991).
Είχε ήδη μια μικρή μελωδία και κάποιες σκόρπιες λέξεις, αλλά δεν ήξερε αν είχε τη δύναμη να τις ολοκληρώσει.

Σε εκείνο το σημείο συνεργάστηκε με τον Will Jennings, έναν από τους πιο έμπειρους στιχουργούς του Χόλιγουντ.
Ο ίδιος ο Jennings έχει πει αργότερα ότι αυτή ήταν μια από τις πιο λεπτές, δύσκολες συνεργασίες της ζωής του γιατί έπρεπε να βοηθήσει έναν πατέρα να εκφράσει τον μεγαλύτερο φόβο και πόνο του.

Ο Clapton είχε ήδη τη συγκλονιστική πρώτη φράση:

«Would you know my name, if I saw you in heaven?»

Μια ερώτηση που δεν είναι ρητορική, είναι η πιο σιωπηλή ανθρώπινη κραυγή που μπορεί να βγάλει ένας πατέρας:

θα με αναγνώριζες;
θα ήξερες ποιος είμαι;
θα είμαστε ξανά μαζί;

Από το στούντιο …στη σκηνή του «Unplugged»

Το τραγούδι κυκλοφόρησε πρώτα στο soundtrack του Rush, αλλά η στιγμή που το γνώρισαν όλοι ήρθε έναν χρόνο αργότερα:
στην ιστορική εμφάνιση του Clapton στο MTV Unplugged (1992).

Μόνος του, με την ακουστική κιθάρα και τη φωνή του σπασμένη, έκανε το τραγούδι να μοιάζει ακόμα πιο προσωπικό.
Δεν υπήρχε καμία παραγωγή, κανένας «θόρυβος», κανένα εφέ.
Ήταν ένας άνθρωπος που έλεγε μια ιστορία που δεν θα ήθελε ποτέ να είχε ζήσει.

Το τραγούδι κέρδισε τρία Grammy Awards, και η ακουστική εκτέλεση έγινε η οριστική, η «κανονική» εκδοχή του για εκατομμύρια ακροατές.

«Η μουσική ήταν το μόνο μέρος όπου μπορούσα να σταθώ»

Σε πολλές συνεντεύξεις του, ο Clapton μιλά με πολύ προσεκτικές λέξεις για το τραγούδι.
Ποτέ δεν το χρησιμοποίησε για δραματοποίηση ή για εμπορικό όφελος, μάλιστα, για πολλά χρόνια δεν το έπαιζε καθόλου στις συναυλίες του, επειδή ένιωθε ότι τον ξαναγύριζε σε στιγμές που δεν ήθελε να θυμάται.

Όμως παραδέχτηκε και κάτι άλλο:
Οι άνθρωποι του έγραφαν γράμματα.
Του έλεγαν ότι το τραγούδι τους βοήθησε να θρηνήσουν, να πουν όσα δεν μπορούσαν να πουν σε κανέναν άλλο.
Και αυτό, με έναν περίεργο τρόπο, τον έκανε να δει το τραγούδι σαν κάτι μεγαλύτερο από την προσωπική του απώλεια.

Όταν μια προσωπική τραγωδία γίνεται καθολική

Το “Tears in Heaven” δεν έγινε επιτυχία επειδή είναι ωραίο τραγούδι.
Έγινε επιτυχία επειδή μιλά για κάτι που όλοι φοβόμαστε, όλοι αποφεύγουμε και όλοι —νωρίς ή αργά— αντιμετωπίζουμε: την απώλεια.

Η μελωδία του είναι απαλή, σχεδόν παιδική.
Η δομή του απλή.
Και όμως, κάθε στίχος μοιάζει σαν κάποιος να προσπαθεί να κρατήσει ένα μπουκάλι στη θάλασσα χωρίς να το αφήσει να βυθιστεί.

«I must be strong, and carry on…»

Το τραγούδι σήμερα

Περιστασιακά ο Clapton λέει ότι το τραγούδι έχει αλλάξει νόημα για εκείνον.
Δεν είναι πια μόνο μια αιματοβαμμένη ανάμνηση, αλλά και ένας τρόπος να θυμάται τον γιο του χωρίς να καταρρέει.
Το τραγούδι δεν ανήκει πια μόνο στον ίδιο, ανήκει σε όποιον το ακούει και βρίσκει μέσα του ένα κομμάτι αλήθειας.

Ένα τραγούδι που έγινε παρηγοριά

Στην ιστορία της μουσικής υπάρχουν πολλά τραγούδια για έρωτες, χωρισμούς, γιορτές, επαναστάσεις.

Αλλά ελάχιστα τραγούδια για την απώλεια που καταφέρνουν να μην είναι βαριά, να είναι τρυφερά, σχεδόν παρηγορητικά.

Το “Tears in Heaven” είναι ακριβώς αυτό:
ένα τραγούδι γραμμένο για έναν άνθρωπο, που τελικά άγγιξε εκατομμύρια.

Και ίσως αυτό να είναι το μεγαλύτερο παράδοξο της μουσικής: όταν ο πόνος γίνεται τραγούδι, κάποιοι άλλοι βρίσκουν σε αυτό λίγη δύναμη να συνεχίσουν…

Οι στίχοι…