Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Η «σχέση» της Ελλάδας με το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, πέρασε από …40 κύματα, όσα και τα χρόνια από την πρώτη φορά που αποφάσισε να δηλώσει συμμετοχή -συν ένα, με το τρέχον έτος. Η «επαφή» τους, τα είχε όλα: «Αγάπη», «μίσος», «πάθος», «παρεξηγήσεις», «αποχωρήσεις», «καταστροφές», «επανασυνδέσεις». Ωστόσο, ό, τι κι αν συνέβαινε μεταξύ τους, πάντοτε έδινε τροφή για ατέλειωτες και ποικίλες συζητήσεις.
Σκεφτήκαμε λοιπόν, να κάνουμε μια σειρά αφιερωμάτων στην παρουσία της Ελλάδας στη Eurovision, σταχυολογώντας τις σημαντικότερες στιγμές αυτών των 40 και πλέον ετών, μέσα από δημοσιεύματα της εποχής κι αναφέροντας ιστορίες που αξίζει να παρουσιαστούν. Κυρίες, κύριοι, καλώς ήλθατε στο μεγαλύτερο μουσικό gala της Ευρώπης!
| 1991-1995: Πρώτα σημάδια…”Άνοιξης” |
Στo πρώτο μισό της δεκαετίας του ’90, κάτι άρχισε ν’ αλλάζει όσον αφορά την παρουσία της Ελλάδας στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Μπορεί να μην έφτασε στην κορυφή, ωστόσο σε γενικές γραμμές, η παρουσία της ήταν αξιοπρεπής. Παράλληλα, άρχισε να μεγαλώνει και το ενδιαφέρον του εγχώριου κοινού για τη διοργάνωση και να γίνεται θέμα συζήτησης σε σημαντική μερίδα του.
Μέσα στην πενταετία 1991-1995, είχαμε την «ισοφάριση» καλύτερης θέσης με την Κλεοπάτρα, την απογοήτευση από την «Άνοιξη» που όλοι πίστευαν ότι θα πήγαινε καλύτερα (και το άξιζε), αλλά κι ένα ερώτημα, που απασχολεί ως σήμερα πολύ κόσμο: Φορούσε …εσώρουχο ή όχι η Καίτη Γαρμπή, κάτω από το περιβόητο φόρεμα το 1993;
1991: Αδικία και ατυχία…
Η Ρώμη, η «αιώνια πόλη», ήταν ο τόπος διεξαγωγής του διαγωνισμού στις 4 Μαΐου 1991. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η Ελλάδα συμμετείχε με αρκετές πιθανότητες διάκρισης, εκπροσωπούμενη από τη Σοφία Βόσσου και την «Άνοιξη», που έγραψε ο Ανδρέας Μικρούτσικος (στη μουσική συνεργάστηκε ο Χάρης Ανδρεάδης, ο οποίος ήταν και ο ενορχηστρωτής).
Μέχρι την τελική βραδιά, το τραγούδι παιζόταν διαρκώς από τους τηλεοπτικούς σταθμούς και οι εφημερίδες (πού Ίντερνετ τότε…) έγραφαν ότι βρίσκεται πολύ ψηλά στα στοιχήματα για τον τελικό νικητή. Έτσι, καλλιεργήθηκαν υψηλές προσδοκίες κι ελπίδα ότι τούτη τη φορά, δε θα περνούσαμε απαρατήρητοι…
Όμως, προσγειωθήκαμε ανώμαλα με την 13η θέση και τους μόλις 36 βαθμούς που συγκεντρώσαμε. Μιλήσαμε για αδικία, ατυχία και χίλια δυο άλλα …ελληνικά, κάποια από τα οποία είχαν βάση. Το κομμάτι ήταν εξαιρετικό κι αναδείκνυε ένα μέρος των απεριόριστων φωνητικών δυνατοτήτων της σπουδαίας ερμηνεύτριας.
Ωστόσο, λίγα χρόνια μετά, ο Ανδρέας Μικρούτσικος ανέφερε ότι λίγο πριν την τελική πρόβα, κάτι συνέβη με τον μουσικό που επρόκειτο να «σολάρει» με το σαξόφωνό του σε κάποιο σημείο του τραγουδιού. Έτσι, άρχισε εσπευσμένα η αναζήτηση κάποιου άλλου, ο οποίος φυσικά ήταν αδύνατο να μάθει καλά το σόλο του μέσα σε ελάχιστες ώρες. Έτσι, έκανε πολλά λάθη στο παίξιμό του, τα οποία δυστυχώς στοίχισαν αρκετούς πόντους.
Οι δέκα από τους 36 βαθμούς, προήλθαν από την Κύπρο. Δύο «πεντάρια» πήραμε από Ισπανία και Μάλτα, δύο «τεσσάρια» από Ισραήλ και Γιουγκοσλαβία (στην τελευταία «ενωμένη» εμφάνισή της…), δύο πόντους από Ιταλία και Αυστρία κι έναν από Ιρλανδία, Νορβηγία, Φινλανδία και Βέλγιο.
Νικήτρια της βραδιάς, αναδείχτηκε η Σουηδία με την Carola και το “Fångad av en stormvind”, ενώ η Κύπρος με το “SOS” που ερμήνευσε η Έλενα Πατρόκλου, τερμάτισε στην ένατη θέση με 60 βαθμούς.
1992: Αναπάντεχη επιτυχία
Με τα εθνικά μας θέματα σε έξαρση -ιδιαίτερα με τα Σκόπια-, η εκπροσώπηση της χώρας μας στη Eurovision του 1992 πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Η Κλεοπάτρα με το «Όλου του κόσμου η ελπίδα» του Χρήστου Λαγού, πήγε στο Μάλμε της Σουηδίας χωρίς τις τυμπανοκρουσίες και τις φανφάρες του προηγούμενου χρόνου και κατάφερε κάτι που ελάχιστοι περίμεναν: Τερμάτισε στην πέμπτη θέση, «ισοφαρίζοντας» την ως τότε υψηλότερη θέση που είχε πάρει η Ελλάδα στο διαγωνισμό, με το «Μάθημα σολφέζ» το 1977!
Η αλήθεια είναι ότι το τραγούδι ήταν πολύ καλό και η ερμηνεία της Κλεοπάτρας εξαιρετική. Μπορεί έκτοτε να μην είχε τη «λαμπερή» πορεία που σίγουρα άξιζε, αλλά είναι από τις καλύτερες ερμηνεύτριες που διαθέτει αυτός ο τόπος…
https://www.youtube.com/watch?v=fGHtd5TAoGY&feature=youtu.be
Στις 9 Μαΐου 1992 λοιπόν, η ελληνική συμμετοχή συγκέντρωσε 94 βαθμούς, αριθμός ρεκόρ για τα δεδομένα μας. Δύο δωδεκάρια έδωσαν η Κύπρος και η Ιταλία, δέκα πόντους η Ελβετία, οκτώ Τουρκία (!) και Νορβηγία, επτά Ισραήλ, Γαλλία και Γιουγκοσλαβία (η Σερβία δηλαδή…), πέντε Πορτογαλία και Φινλανδία, τέσσερις Αυστρία και Ολλανδία, τρεις η Σουηδία και δύο η Ισλανδία.
Η Κύπρος εκπροσωπήθηκε από την Ευρυδίκη και το πολύ γνωστό «Ταιριάζουμε», τερματίζοντας στην ενδέκατη θέση με 57 βαθμούς, ενώ το πρώτο βραβείο πήγε στην Ιρλανδία και τη Linda Martin, με το “Why me?” που έγραψε ο Jonny Logan.
1993: Φορούσε, ή δε φορούσε;
Έπειτα από δύο παρουσίες με ερμηνεύτριες μεγάλων φωνητικών δυνατοτήτων, η ΕΡΤ αποφάσισε να στείλει στη Eurovision μια εκπρόσωπο του καθαρά «εμπορικού» τραγουδιού: Την Καίτη Γαρμπή, η οποία εκείνη την εποχή ήταν από τις πρώτες «φίρμες» της νυχτερινής Αθήνας, με ανάλογο ρεπερτόριο.
Έτσι λοιπόν, στο Millstreet της Ιρλανδίας στις 15 Μαΐου 1993, η χώρα μας συμμετείχε μ’ ένα τραγούδι που ανταποκρινόταν πλήρως στο δόγμα «Όλα τα μωρά στην πίστα», που κυριαρχούσε τότε στην εγχώρια διασκέδαση. Ήταν το «Ελλάδα, χώρα του φωτός», ένα …μισοπόπ-μισοτσιφτετέλι, με λίγη δόση από …Πλάτωνα και Αριστοτέλη.
Ωστόσο, ελάχιστοι θυμούνται το τραγούδι. Περισσότερη αίσθηση, έκανε η άκρως αποκαλυπτική εμφάνιση της Γαρμπή, μ’ ένα φόρεμα το οποίο έκρυβε μόνο τα …απαραίτητα! Έκτοτε και μέχρι σήμερα, ακόμα δεν έχει απαντηθεί το μέγα ερώτημα: Φορούσε ή όχι εσώρουχο από μέσα η τραγουδίστρια;
Πιθανώς, αυτός (δηλαδή η εμφάνιση) ήταν και ο κύριος λόγος για την -όχι και τόσο κακή- ένατη θέση που πήρε το κομμάτι, συγκεντρώνοντας 64 βαθμούς! Από αυτούς, οι 12 προήλθαν από τη «συνήθη ύποπτη» Κύπρο, οκτώ από την Ισπανία, επτά από Γαλλία, Νορβηγία και Ισραήλ, έξι από Μάλτα και Φινλανδία, πέντε από Ολλανδία και δύο από Ιταλία, Τουρκία και Γερμανία.
Η Ιρλανδία έκανε repeat στις πρωτιές, αυτή τη φορά με το “In your eyes” που ερμήνευσε η Niamh Kavanagh. Όσο για την Κύπρο, πήρε μια από τις χειρότερες θέσεις της ιστορίας της, τερματίζοντας 19η και συγκεντρώνοντας μόλις 17 βαθμούς. Την εκπροσώπησαν οι Κυριάκος Ζουμπουλάκης και Δήμος Μπέκε με το «Μη σταματάς».
1994: Πιο κιτς …πεθαίνεις
Στις 30 Απριλίου 1994, το Δουβλίνο υποδέχτηκε τις 25 χώρες που θα συμμετείχαν στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Ήταν Μεγάλο Σάββατο για τους ορθόδοξους, όμως αυτή τη φορά η Ελλάδα ήταν παρούσα, σε αντίθεση με το 1986 που απείχε για τον ίδιο λόγο…
Βεβαίως, με το τραγούδι που στείλαμε, καλύτερα να μη συμμετείχαμε. Η ΕΡΤ επέμεινε για ακόμη μια φορά εμπορικά κι έστειλε (κατόπιν διαγωνισμού) τον -ιδιαίτερα δημοφιλή τότε- Κώστα Μπίγαλη, ο οποίος παρέα με τους “Sea lovers” παρουσίασε το «Τρεχαντήρι».
https://www.youtube.com/watch?v=_1D1bbSBXpM&feature=youtu.be
Ίσως το πιο κιτς κομμάτι που στείλαμε ποτέ, με το περιβόητο «ντίρι, ντίρι, ντίρι, ντίρι, ντίρι, ντίρι, ντι» στο ρεφρέν. Προσωπικά, δυσκολεύομαι πολύ να μη γελάσω κάθε φορά που το ακούω -με όλο το σεβασμό στο δημιουργό κι ερμηνευτή, που συμπαθώ ιδιαίτερα…
Πάλι καλά που τερματίσαμε στη 14η θέση, συγκεντρώνοντας 44 βαθμούς. Εκτός από το σύνηθες δωδεκάρι της Κύπρου, έξι βαθμούς έδωσε η Ρουμανία, πέντε η Σλοβακία, τέσσερις Νορβηγία, Φινλανδία, Μάλτα και Ουγγαρία, δύο Σουηδία και Πολωνία κι έναν η Γερμανία.
Για τρίτη στη σειρά χρονιά, η Ιρλανδία τερμάτισε στην πρώτη θέση και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη Πολωνία, που έκανε τη μεγάλη έκπληξη. Το “three-peat”, πέτυχαν οι Paul Harrington και Charlie McGettigan με το “Rock ‘n’ Roll Kids”. Η δε Κύπρος, εκπροσωπήθηκε για δεύτερη σερί χρονιά από την Ευρυδίκη και με το «Είμαι άνθρωπος κι εγώ» κατέλαβε την ενδέκατη θέση, με 51 βαθμούς.
1995: Η …δωδέκατη «Προσευχή»
Για ακόμη μια χρονιά, επιμείναμε …εμπορικά. Αυτή τη φορά, ήταν η σειρά της Ελίνας Κωνσταντοπούλου να μας εκπροσωπήσει στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, ο οποίος το 1995 συμπλήρωσε 40 χρόνια. Η ερμηνεύτρια ήταν «στα πάνω της» εκείνη την περίοδο, κυρίως χάρη στη μεγαλύτερη επιτυχία της καριέρας της, με τίτλο «Όταν το τηλέφωνο χτυπήσει» (πιο γνωστό ως «Στο πρώτο χτύπημα»).
Το τραγούδι λεγόταν «Ποια προσευχή» και δε θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω κακό. Ήταν «μεσογειακό» και ταυτόχρονα «ανατολίτικο», οι στίχοι του σχεδόν “προφητικοί” (αν και γραμμένοι με έμμεσες αναφορές στα εθνικά θέματα εκείνης της εποχής), ενώ ερμηνεύτηκε ικανοποιητικά από την Κωνσταντοπούλου. Πάντως, όλα αυτά φάνηκε ότι δεν ήταν αρκετά για να μας δώσουν μια ψηλότερη θέση από τη δωδέκατη, που καταλάβαμε τελικώς, το βράδυ της 13ης Μαΐου 1995 στο Δουβλίνο.
Συνολικά, συγκεντρώσαμε 68 βαθμούς. Δώδεκα από Κύπρο, δέκα από Μάλτα, οκτώ από Ισπανία και Ισραήλ, επτά από Κροατία, έξι από Πολωνία, πέντε από Αυστρία και Γαλλία, τρεις από Πορτογαλία και δύο από Βέλγιο και Σλοβενία.
Η Νορβηγία ήταν εκείνη που έσπασε την τριετή κυριαρχία της Ιρλανδίας, κερδίζοντας την πρώτη θέση με τους Secret Garden και το “Nocturne”. Η Κύπρος πήγε και πάλι καλύτερα από την Ελλάδα, τερματίζοντας ένατη με 79 βαθμούς, με το «Στη φωτιά» που ερμήνευσε ο Αλέξανδρος Παναγή.
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…